Als je werkt met gevoelens in gesprekken, bijvoorbeeld in coaching of groepsbegeleiding, lijken gevoelens in eerste instantie vaak een soort "grens" te zijn: iets wat van de ander is en waar je niet aan komt. Gevoelens zijn namelijk heel persoonlijk en kunnen heel sterk zijn, maar ze kunnen het gesprek ook vastzetten als ze niet verder onderzocht of gedeeld worden. Onder gevoelens ligt een schat aan informatie die van waarde is voor het proces.
Er bestaat dan een aantal krachtige vragen om verder te gaan. Deze vragen helpen niet alleen om de dieperliggende redenen van het gevoel te begrijpen, maar ook om het gesprek te verleggen naar een breder perspectief, waardoor ruimte ontstaat voor meer reflectie en mogelijk oplossingen.
Mijn top 5 aan vragen wanneer gevoelens in het gesprek de kop op steken:
1. Waar komt dit gevoel voor op? Wat probeert de emotie te beschermen?
Deze vraag kan het gevoel naar een breder kader tillen. Het legt de focus niet alleen op de emotie zelf, maar ook op de situatie of de onderliggende behoeften die het gevoel aandrijven. Soms kan een persoon zich gevangen voelen in de emotie, maar door deze vraag te stellen, wordt het duidelijker wat de emotie probeert te beschermen (bijvoorbeeld de behoefte aan veiligheid, respect, erkenning). Dit creëert ruimte om naar de onderliggende behoeften te kijken en kan leiden tot verhelderende inzichten.
Effect:
Het gesprek verschuift van het gevoel zelf naar de context eronder.
Dit biedt de mogelijkheid om het gevoel in een breder perspectief te plaatsen en mogelijke oorzaken en oplossingsrichtingen te onderzoeken.
2. Wie herkent dit? Wie heeft een soortgelijk gevoel?
Deze vraag heeft als doel om de ervaring te verplaatsen van het individu naar de groep. Gevoelens kunnen soms heel isolerend voelen, maar wanneer anderen zich kunnen herkennen in die gevoelens, ontstaat er een gevoel van gedeelde ervaring. Dit kan het gevoel normaliseren en ook de groep dichter bij elkaar brengen. Het wordt veiliger om het gesprek verder in te gaan.
Effect:
Het gevoel wordt gedeeld binnen de groep, wat kan zorgen voor meer empathie en een gevoel van verbondenheid.
Het kan de druk op het individu verlichten en ervoor zorgen dat het gesprek in de groep als geheel verder kan gaan.
3. Beweeg van 'Ik voel me' naar 'Wat gebeurt er nu?'.
Als het gesprek vastzit in een emotie, kan het helpen om de focus te verschuiven naar wat er nu gebeurt in de situatie. Dit kan de persoon helpen om minder vast te zitten in de emotie en in plaats daarvan actie of verandering te overwegen.
Effect:
Dit kan het gevoel meer dynamisch maken, en helpt om het gevoel te koppelen aan de acties of gebeurtenissen die het mogelijk aansteken.
4. Wat zou het gevoel willen dat je doet?
In plaats van alleen het gevoel te benoemen, kun je de vraag stellen: "Als dit gevoel een boodschap heeft, wat zou die boodschap dan zijn?" Dit helpt de persoon om de emotie niet alleen als een passieve ervaring te zien, maar als een signaal dat iets probeert te vertellen. Het kan helpen bij het vinden van acties die de situatie kunnen verbeteren of de emotie kunnen transformeren.
Effect:
Het gevoel wordt een actieve bron van informatie, wat kan helpen om verder te gaan in de oplossing.
Het kan de persoon helpen om krachtiger met hun emotie om te gaan.
En last but not least:
5. Wat is de gedachte die maakt dat je je zo voelt?
Deze vraag maakt de link tussen gedachten en emoties helder. Gevoelens worden vaak aangedreven door onderliggende overtuigingen of gedachten, en door deze te verkennen kan iemand beter begrijpen waarom ze zich op een bepaalde manier voelen. Soms kan het zelfs mogelijk zijn om de gedachte die het gevoel veroorzaakt te herformuleren, waardoor de emotie verandert. Het helpt ook bij het herkennen van automatische denkpatronen die negatieve gevoelens kunnen versterken.
Effect van deze vraag:
Het kan leiden tot meer zelfbewustzijn en zelfreflectie.
Het maakt de relatie tussen gedachten en gevoelens inzichtelijker.
Het kan helpen bij het uitdagen van beperkende overtuigingen en het veranderen van negatieve gevoelens.
Gevoel is informatie
Gevoel is informatie. Om deze informatie toegankelijk te maken, zijn er vragen die je naar die wijsheid leiden. Mensen voelen zich gezien en gehoord, worden zelf en met elkaar wijzer. Wanneer die wijsheid aan het licht komt, ontstaat er beweging en nieuwe oplossingsrichtingen.
Comments