Het moeilijkste voor mensen is het omgaan met andere mensen, en in het bijzonder met het àndere in andere mensen. Omdat voor elkaar te krijgen moet je je bewust worden van dat andere in jezelf. Wanneer je daar verbinding mee kunt maken, dan kun je vanuit daar verbinding met anderen maken (André Wierdsma).
Hoe doe je dat dan, bewust worden van dat andere in jezelf?
De afgelopen periode gaf ik een aantal Deep Democracy trainingen èn volgde ik de verdiepingstraining ‘socratisch coachen’ bij Ariane van Heijningen, de daarover het boek 'Goed bedoeld moeilijk maken’ schreef.
Beide werkwijzen bevatten krachtige interventies die je helpen ‘het andere in jezelf’ te ontdekken.
Deep Democracy: confrontatie met nieuwe perspectieven
Deep Democracy is een zienswijze en methode die mensen helpt om voorbij hun eigen standpunten te kijken en nieuwe inzichten te verwerven. Verschillende argumenten krijgen de ruimte, worden uitgesproken en aangehoord. Soms ontdek je dat de argumenten van de ander je raken. Een argument, waarvan je moet erkennen dat die jouw standpunt aan het wankelen brengt. Dat kan dan best een beetje pijnlijk zijn.
Een mooi voorbeeld hiervan kwam naar voren in een sessie met een groep managers. Ze vroegen zich af of ze medewerkers meer zeggenschap wilden geven in de besluiten die zij als leidinggevenden nemen.
De oorspronkelijke tegenstanders (‘Dat kost teveel tijd!’, ‘Het is niet hun taak, maar die van ons!’, enzovoorts) werden geraakt door het argument van de voorstanders: "Ik wil ook dat mijn mening ertoe doet als er besluiten worden genomen waar ik mee te maken krijg. Dan ik wil zelf ook graag meedenken!’
Au! Een confronterend moment, medewerkers meer zeggenschap geven leek niet zo’n goed idee, maar voor jezelf zou je het well willen! Waarom zou je iets dat je voor jezelf wilt een ander niet gunnen?
Aan de andere kant werden de voorstanders van meer zeggenschap voor medewerkers (‘Ja want dan zijn ze meer betrokken!’, ‘Ja want dan doen we het meer samen!’ enzovoorts), geraakt door: `Medewerkers ervaren al veel werkdruk, als ze van ons mee moeten gaan denken over nog meer dingen dan overvragen we ze!
Au! Een confronterend moment. Medewerkers met alle goede bedoelingen vragen om mee te denken in besluiten, lijkt een nobel streven. Maar het heeft ook iets aanmatigends, wanneer je je er niet bewust van bent dat het de werkdruk kan verhogen, in plaats van de betrokkenheid... Meedenken als je al zo druk bent, daar zit je zelf ook niet altijd op te wachten.
Kortom: het ‘andere’ van ‘de ander’, werd ineens iets wat men in zichzelf herkende. Verschillende standpunten werden vloeibaar. Iedereen werd zich meer bewust van de diversiteit in opvattingen, en er ontstond meer compassie voor de verschillende gezichtspunten.
2) Socratisch coachen: ontdekken van je ‘shitterige eerste versie’
Socratisch coachen zet je aan tot het kritisch onderzoeken van je eigen denken. Zo kritisch, dat je het risico loopt dat oorspronkelijke ideeën over jezelf geen stand meer houden.
Een persoonlijk voorbeeld: Ik werd tijdens de opleiding regelmatig geraakt door wat de techniek van de vragen (althans, dat dacht ik) teweeg bracht bij degene met wie ik oefende. Het zien van het effect en van de geraaktheid bij de ander, kwam als een boomerang bij mij terug, en raakte mij!
Een onderzoek waard. Ik kreeg de vraag: “Wat is het nou dat jou telkens zo raakt?”
Ik noemde de kracht van de vragen, de techniek, dat dat zo sterk was. Dat dat mij verbaasde en raakte. Terwijl ik hierover sprak, en ik al voelde dat ik niet echt op de kern van de zaak zat, kreeg ik al gauw de volgende vraag: “Is dat zo, dat het enkel de techniek is van de methode, die maakt dat die zo krachtig werkt?” Een typisch geval van het uitdagen van een aanname. De vraag lokte bij mij uit dat de manier waarop je de technieken toepast, er toch ook wel toe doet. En dat een deel van de kracht toch moet liggen in mijn vermogens, zoals echt aanwezig zijn, sensitief zijn voor wat zich bij de ander afspeelt en scherpte om daarop in te gaan...
Au! Een confronterend moment, want ik kreeg (weer) de spiegel voorgehouden dat ik vaker dingen buiten mijzelf zoek dan in mijzelf.
Ik mocht de zogenaamde ‘shitterige eerste versie’ van mijzelf, vervangen door een nieuwe. Eentje waarin de methodiek een eervolle plek kreeg, maar wel nààst mijn kwaliteiten op het vlak van aanwezig zijn, luisteren, en scherpte kunnen brengen. Sindsdien plaats ik niet telkens allerlei methodieken op één, maar eerst mijzelf als professional, die werkt met allerlei prachtige en krachtige methodieken. Een nieuwe versie van mijzelf!
De kracht van Socratisch coachen ligt erin dat het rookgordijn rond je eigen gedachten wordt opgetrokken. Het recht aankijken van je eigen denken, en te ontdekken wat voor wijsheid daarin besloten ligt.
De waarde van compassie voor verschillende gezichtspunten
Wat ik telkens weer leer in zowel Deep Democracy als Socratisch coachen, is dat er geen monopolie op de waarheid bestaat. Wanneer je bereid bent om met jezelf en anderen het onderzoek aan te gaan, je daarin te laten raken en open te staan voor andere zienswijzen, ontstaat er nieuw denken en compassie voor het ‘andere’. En nieuw denken, leidt tot nieuw handelen.
Pijn is fijn….
De momenten waarop een nieuwe waarheid duidelijk wordt, kunnen ongemakkelijk zijn. Maar ze helpen ons om te groeien, zowel persoonlijk als collectief. Door open te staan voor de inzichten van anderen en bereid te zijn onze eigen overtuigingen ter discussie te stellen, kunnen we ons begrip van de wereld en de mensen om ons heen verdiepen en nieuwe wegen vinden.
Neem dan contact met me op en ervaar het zelf!
Comments